W 2016 roku przypada 70. rocznica śmierci Feliksa Nowowiejskiego, artysty należącego do grona wybitnych polskich kompozytorów, dyrygentów, pedagogów i wirtuozów gry organowej, Wielkopolanina z wyboru. Urodził się 7 lutego 1877 roku w Barczewie na Warmii, ukończył prowadzoną przez jezuitów szkołę muzyczną dla organistów w Świętej Lipce, a potem podjął studia w Ratyzbonie i Berlinie. W latach 1909-14 był dyrektorem artystycznym Towarzystwa Muzycznego w Krakowie, w 1919 roku już jako uznany kompozytor na stałe osiedlił się w Poznaniu. W stolicy Wielkopolski znalazł atmosferę sprzyjającą rozwojowi swoich różnorodnych talentów muzycznych – w latach 1920-27 był wykładowcą w Konserwatorium Poznańskim, dyrygował Miejską Orkiestrą Symfoniczną i poznańskimi chórami, grał na organach. Występował w wielu miastach Polski i Europy, a jego recitale w salach koncertowych i kościołach cieszyły się wielkim zainteresowaniem i były regularnie transmitowane przez Rozgłośnię Poznańską. Działał w Wielkopolskim Związku Kół Śpiewackich, był członkiem komisji artystycznych i jurorem konkursów oraz zjazdów śpiewaczych. Wielopłaszczyznowa działalność Feliksa Nowowiejskiego nie pozostała niezauważona – był laureatem Państwowej Nagrody Muzycznej (1935), piastował godność Szambelana Papieskiego (1935), odznaczono go Krzyżem Komandorskim Orderu „Polonia Restituta” (1936). W uznaniu dla jego twórczości organowej nadano mu tytuł honorowego członka The Organ Music Society w Londynie (1931).
W latach okupacji hitlerowskiej Nowowiejski ukrywał się w Krakowie. Zmarł w Poznaniu w 1946 roku, jego pogrzeb stał się wielką, narodową manifestacją. Pochowano go w Krypcie Zasłużonych Wielkopolan na Wzgórzu św. Wojciecha.
Spuścizna kompozytorska Nowowiejskiego jest niezwykle bogata i różnorodna. Obejmuje niemal wszystkie gatunki muzyczne: oratoria, kantaty, symfonie, opery, balety, msze, koncerty smyczkowe, koncerty organowe, motety i lirykę wokalną. Do najbardziej znanych jego dzieł należą: oratoria Quo vadis i Znalezienie św. Krzyża, opera Legenda Bałtyku, marsz Pod Sztandarem Pokoju oraz pieśni Rota i Ojczyzna.
W Poznaniu działa Towarzystwo im. Feliksa Nowowiejskiego, które od 1994 roku jest organizatorem Międzynarodowych Konkursów Organowych. Od 7 lutego 2008 roku Towarzystwo prowadzi Salon Muzyczny – Muzeum Feliksa Nowowiejskiego przy al. Wielkopolskiej 11 w Poznaniu, gdzie przez wiele lat mieszkał i tworzył kompozytor. Salon w „Willi wśród róż” funkcjonuje jako placówka edukacyjna, kulturalna i artystyczna. W Salonie odbywają się koncerty kameralne będące kontynuacją tradycji rodziny Nowowiejskich z okresu międzywojennego i powojennego, wśród których szczególne miejsce zajmują występy młodych talentów – uczniów i studentów poznańskich szkół muzycznych.
22 grudnia 2015 roku Sejm RP ustanowił Feliksa Nowowiejskiego patronem 2016 roku. 18 stycznia 2016 roku, w rocznicę śmierci kompozytora, CYRYL opublikował imponującą kolekcję dokumentów życia prywatnego i twórczości artystycznej Nowowiejskiego. Wszystkie materiały pochodzą z archiwum rodzinnego, a ich niestrudzonym propagatorem z woli potomków Nowowiejskiego jest Towarzystwo jego imienia. Dzięki tej kolekcji wielu poznaniaków przestanie kojarzyć artystę jedynie z Rotą, a zacznie go postrzegać jako wszechstronnego kompozytora, jednego z największych, którzy urodzili się w Poznaniu lub wybrali to miasto jako miejsce do życia.
Iwona Fokt
