Mieczysław Wierzbiński, powstaniec wielkopolski i dyrektor Banku Ziemstwa Kredytowego w międzywojennym Poznaniu, jest autorem wyjątkowego dziennika z września 1939 roku i wspomnień z kilku kolejnych miesięcy w okupowanym Poznaniu. Wierzbiński rozpoczyna notatki 1 września, opisując naloty na Ławicę, kopanie rowów na swojej ulicy (mieszkał z rodziną przy Podkomorskiej) i sytuację w banku. 4 września Wierzbińscy opuszczają Poznań, uciekając przed nadciągającą nieuchronnie armią niemiecką. Udają się w podróż najpierw pociągiem w kierunku Gniezna, po drodze bombardowani przez Luftwaffe, a potem pieszo do Mielżyna, gdzie dowiadują się o wejściu do Polski wojsk radzieckich. Powszechna już wtedy obecność żołnierzy niemieckich w Mielżynie powoduje, że podejmują decyzję o powrocie do Poznania. Wracają 20 września i tego dnia kończy się dziennik, a zaczynają wspomnienia. Wierzbiński opisuje życie w okupowanym Poznaniu, burzenie polskimi rękami pomnika Wdzięczności, terror dotykający mieszkańców miasta, pracę w banku pod niemieckim zarządem, grabież polskiego mienia, wysiedlenia, wizytę Goebelsa, w końcu eksmisję z willi przy Podkomorskiej tuż przed Bożym Narodzeniem. Wspomnienia kończą się 5 stycznia 1940 roku. Wierzbińscy mieszkają wtedy na Dębcu, na Podkomorską wrócili dopiero po wojnie. I prawdopodobnie wtedy Mieczysław Wierzbiński przepisał dziennik i wspomnienia na domowej maszynie, naniósł odręczne poprawki i schował do szuflady. Po latach maszynopis udostępniła Cyrylowi jego córka, maleńka Stenia z zapisków swojego ojca.
Danuta Bartkowiak
