Początki cmentarza garnizonowego na stokach Cytadeli związane są z decyzją o utworzeniu z Poznania miasta twierdzy. Budowa systemu fortów i towarzyszącej im infrastruktury wojskowej wiązała się z napływem do miasta dużej liczby żołnierzy pruskich. Władze miasta i dowództwo wojskowe stanęły przed koniecznością wyznaczenia miejsca ich ewentualnego pochówku. U schyłku lat 30. XIX wieku ze wschodniej części cmentarza św. Wojciecha na stokach Cytadeli wydzielono pruski cmentarz garnizonowy (Garnison Kirchhof; w 1845 roku pochowano tu gen. Karla von Grolmana, jednego z inicjatorów ufortyfikowania Poznania), a w 1915 roku cmentarz rozrósł się o Cmentarz Honorowy (Ehrenfriedhof), gdzie chowano ofiary I wojny światowej.
Po odzyskaniu niepodległości cmentarz garnizonowy został przejęty przez Komendę Obozu Warownego Poznań. Burzliwe początki II Rzeczpospolitej w Wielkopolsce: powstanie wielkopolskie oraz liczny udział wojsk wielkopolskich w wojnie polsko-bolszewickiej i polsko-ukraińskiej wymusił konieczność utworzenia nowego, polskiego cmentarza garnizonowego ulokowanego na zachód i północ od starego cmentarza św. Wojciecha. W kolejnych miesiącach na terenie nekropolii wojskowej wytyczono kwatery: Lotników, Powstańców Wielkopolskich i Żołnierzy Poległych w wojnie 1918-20. Obok mogił żołnierzy poległych w walkach chowano tu również żołnierzy stacjonujących w Garnizonie Poznań oraz ich rodziny, jest to także miejsce spoczynku 30 weteranów powstania styczniowego.
W czasie radzieckiego szturmu na Cytadelę w lutym 1945 roku cmentarz garnizonowy został poważnie zniszczony. W 1961 roku na jego terenie odsłonięto pomnik 7. Pułku Strzelców Konnych, a w 1974 roku pomnik 57. Pułku Piechoty Wielkopolskiej. Oba upamiętniają żołnierzy tych formacji poległych w czasie II wojny światowej. Ostatnia większa akcja renowacyjna cmentarza, polegająca na wymianie nagrobków, odbyła się na przełomie lat 70. i 80. XX wieku.
Paweł Michalak
