W 1918 roku przy ul. Wielkiej w Poznaniu Niemiec Robert Gunsch otwiera warsztat naprawy samochodów ERGE – Motor. Firma znakomicie prosperuje i dekadę później przenosi się do większych pomieszczeń przy ul. Mylnej na Jeżycach i do Żabikowa, gdzie Gunsch otwiera zakład produkcji tłoków i pierścieni do aut, motocykli i traktorów. Nadal naprawia samochody, ale ma marzenie – chce auta produkować! Wybuch drugiej wojny światowej nie pozwolił Gunschowi na realizację planów. W czasie okupacji firma remontuje sprzęt wojskowy i produkuje części do samolotów Heinkel i Focke-Wulf, w 1943 roku właściciel umiera w dziwnych okolicznościach, a po wojnie zakład upaństwowiono.
W 1923 roku, kiedy warsztat Gunscha już od kilku lat dynamicznie się rozwija, na Ławicy powstaje Wielkopolska Wytwórni Samolotów „Samolot”. Produkuje maszyny wojskowe na licencji francuskiej i samoloty własnej konstrukcji, ale także karoserie aut i autobusów. Kończy działalność w 1931 roku, ale po wojnie ją wznawia pod nazwą Warsztatów Lotniczych, a potem Zakładów Sprzętu Lotnictwa Sportowego. Początkowo firma remontuje samoloty poniemieckie, ale wkrótce wyspecjalizuje się w produkcji szybowców i jest w tej dziedzinie tak dobra, że buduje fabrykę szybowców w Chinach.
W latach 60. XX wieku, kiedy poznańskie szybowce z Zakładów Sprzętu Lotnictwa Sportowego latają pod chińskim niebem, dawna ERGE – Motor, już pod zarządem państwowym jako Zakłady Sprzętu Motoryzacyjnego, produkuje silniki do rowerów i łodzi, ale także części do aut i… samolotów. Motoryzacyjno-lotniczy profil obu firm musiał zakończyć się fuzją – od 1966 roku dalszą historię mają już wspólną jako Wytwórnia Sprzętu Komunikacyjnego (WSK), która działa w Poznaniu do dzisiaj. Jej dawni pracownicy spisali dzieje zakładu i wzbogacili wyjątkowymi zdjęciami i dokumentami. Powstało kilka zamkniętych niebieskimi okładkami albumów, z których powstała ta kolekcja.
Danuta Książkiewicz-Bartkowiak
