Opera poznańska w pierwszym okresie funkcjonowania, od otwarcia w 1910 roku do odzyskania niepodległości, działała jako Stadttheater Posen, czyli Teatr Miejski w Poznaniu. Była główną sceną pruskiego Poznania i pełniła ważną rolę w życiu kulturalnym i towarzyskim niemieckich mieszkańców miasta. Nie tylko jednak – teatr przystosowano także dla cesarza, projektując dla niego i jego rodziny osobną klatkę schodową z osłoniętym portykiem wejściem bocznym i specjalną, reprezentacyjną lożę połączoną z salonem. W polityce germanizacyjnej pruskiego zaborcy teatr i dramat odgrywały niebagatelną rolę, nie tylko jako miejsce wybrzmiewania niemieckiej mowy i propagowania dzieł niemieckich klasyków, ale także jako budowla swą okazałością podkreślająca pruską dominacje nad słowiańskim narodem i legitymizująca niemieckie panowanie w stolicy pruskich kresów wschodnich. Prusacy byli tak pewni trwałości swego panowania w Poznaniu, że w akcie erekcyjnym teatru umieścili zapis, że z tej sceny nigdy nie padnie polskie słowo. Nie upłynęła nawet dekada, kiedy życie i bohaterscy powstańcy wielkopolscy zweryfikowali te słowa. Wcześniej jednak zespół Stadttheater, z dyrektorem Franzem Gottscheidem na czele, wystawił prawie wszystkie dzieła Wagnera i sześć oper Mozarta, a prócz tego – aby zapełnić widownię mniej wymagającym widzem – liczne operetki Lehara, Offenbacha i Straussa. Ostatnie niemieckie przedstawienie wystawiono w gmachu teatru 17 września 1919 roku, dwa tygodnie przed inauguracją polskiej opery, i był to Parsifal Wagnera. W tym czasie od wielu tygodni w gmachu mijały się dwa zespoły – polski i niemiecki, każdy pracując nad swoją premierą.
Danuta Bartkowiak
