Rynek Łazarski, wytyczony pod koniec XIX wieku przez pruskie władze gminy Święty Łazarz jako plac targowy, po II wojnie światowej nie zmienił swojej funkcji. Ożywiony handel, który toczył się swoim ustalonym rytmem przez kolejne dziesięciolecia, ustawał w późnych godzinach popołudniowych. Znikały stragany z pietruszką, stawiane bezpośrednio na płycie placu kosze z jajami, znikały kwiaciarki i handlarze starociami. Wtedy plac stawał się areną dziecięcych zabaw i miejscem spotkań okolicznych mieszkańców. Codzienne życie rynku w latach 50. i 60. XX wieku znakomicie udokumentował w imponującym zbiorze czarno-białych zdjęć Jan Kurek, łazarski fotograf, który z dzielnicą związał całe swoje dorosłe życie. To fotografie wykonywane z wnętrza rynku, obrazy żywe, dynamiczne, wypełnione detalami, wykonane w ruchu, często portrety sprzedawców, klientów i dzieci nieustannie kręcących się wśród straganów lub bawiących się na obrzeżach placu.
(https://cyryl.poznan.pl/kolekcja/rynek-lazarski-1961-2022-jan-kurek/)
Inny rodzaj dokumentacji przechowywany jest w archiwum miejskiego konserwatora zabytków w Poznaniu. Kilkadziesiąt zdjęć, prawdopodobnie wykonanych we wczesnych godzinach porannych, a częściowo także z innej perspektywy, bo z okien wyższych pięter kamienic we wschodniej pierzei rynku, ukazuje wielki, pusty plac, który pozbawiony straganów, a często i ludzi wydaje się jeszcze większy. Taki był zamiar fotografa, którego wysłano, aby utrwalił wygląd rynku i otaczających go kamienic dla celów archiwizacyjnych na potrzeby miejskich jednostek. Na fotografiach świetnie widać pierzeje placu i powojenny stan otaczających go kamienic. Te dwa zbiory, Jana Kurka i miejskiego konserwatora zabytków, znakomicie się w Cyrylu uzupełniają.
Danuta Bartkowiak
