Rachunek za zakupiony towar wydaje się drukiem, którego znaczenie jest istotne jedynie dla obu stron transakcji, sprzedającego i kupującego, ponieważ łączy się z rozliczeniem finansowym. Okazuje się jednak, że rachunek może być także ważnym dokumentem historycznym, szczególnie kiedy wystawiono go pięćdziesiąt, sto lub więcej lat temu. Dawne rachunki firmowe ¬– często ozdobne, z nagłówkiem zakładu, fabryki lub hurtowni, w którym umieszczono adres, telefon, pełną nazwę i profil firmy lub nawet krótki spis oferowanego towaru, a niekiedy rysunek produkowanego asortymentu lub logo, jeżeli zakład takowe posiadał – przynoszą bardzo często informacje, których nie dostarczają inne źródła historyczne. Niektóre rachunki formą przypominają listy i na listownikach zostały sporządzone. Rozpoczynają się zwyczajowymi zwrotami grzecznościowymi i kończą formułą polecającą „dalszym łaskawym względom i pamięci”. Już wtedy doskonale zdawano sobie sprawę, że zadowolenie klientów stanowi o dalszym istnieniu i rozwoju przedsiębiorstwa. Liczne rachunki prócz swojej zasadniczej funkcji poświadczenia zakupu pełniły także rolę reklamową. Rozsyłane wraz z towarem do najdalszych zakątków kraju lub nawet za granicę miały niekiedy większy zasięg niż reklama prasowa w gazetach lokalnych i dodatkowo nic nie kosztowała. Nie wyrzucajcie rachunków, za kilkadziesiąt lat mogą okazać się bezcenne!
