W 1929 roku otwarto w Poznaniu Powszechną Wystawę Krajową (zwaną Pewuką), największe i najważniejsze wydarzenie w międzywojennej historii miasta i najbardziej spektakularną imprezę w historii II Rzeczpospolitej. Wystawa zajęła 65 ha, w tym obecne tereny targowe, parki Kasprowicza i Wilsona oraz tereny uniwersyteckie przy ulicach Grunwaldzkiej i Śniadeckich. Na tych terenach ustawiono 112 pawilonów wystawowych, z których wiele przeszło do historii jako wybitne osiągnięcia architektury. Najwspanialszym i najbardziej spektakularnym miejscem na Pewuce był wymyślony i zaprojektowany przez Rogera Sławskiego imponujący plac zwany placem św. Marka, który zdobiły dwie wielkie fontanny.
16 maja 1929 roku wystawę uroczyście i z wielką pompą otworzył Prezydent Rzeczypospolitej Ignacy Mościcki. Pewuka trwała ponad cztery miesiące i była prezentacją imponujących dokonań kraju w pierwszej dekadzie po odzyskaniu niepodległości. Prezentowano na niej dorobek polskiej nauki, myśli technicznej, przemysłu, kultury i sztuki. W ciągu 138 dni odwiedziło ją ponad 4 mln osób i okazała się wielkim sukcesem organizacyjnym miasta. Ówczesny prezydent Poznania Cyryl Ratajski mógł spokojnie powiedzieć, że wystawa była największym zbiorowym czynem Polaków i syntezą 10 lat niepodległości Polski. Wystawę zamknięto 30 września o godzinie 18. Na opuszczonym terenie wystawowego Wesołego Miasteczka, wśród pozostałości karuzeli, młyńskich kół i kolejki górskiej zamieszkali bezdomni…
Zachowało się bardzo wiele pamiątek po Pewuce: zdjęć, projektów pawilonów, pocztówek, przewodników oraz druków i gadżetów reklamowych. Te, które udało się zgromadzić w Cyrylu, prezentujemy w kilku kolekcjach tematycznych. Układają się w historię spektakularnej imprezy niespotykanej w międzywojennych dziejach kraju.
Danuta Bartkowiak
