Lata 70. XX wieku to w całej Polsce okres gierkowskiego boomu mieszkaniowego. W Poznaniu powstają betonowe molochy z wielkiej płyty na Ratajach, Winogradach i Piątkowie, ale w planie zagospodarowania przestrzennego uwzględniono również zabudowę o „niskiej intensywności”, czyli osiedla domów jednorodzinnych wolnostojących lub w zabudowie szeregowej. Jedno z takich osiedli powstało na terenach włączonej w granice Poznania w 1940 roku dawnej wsi Ławica położonych w bezpośrednim sąsiedztwie lotniska, co prawdopodobnie powstrzymało urbanistów przed planowaniem tam zabudowy wysokiej. Budowę os. Bajkowego podzielono na trzy etapy. Pierwszy, zrealizowany w latach 1971–78, obejmował teren pomiędzy ulicami: Grimma, Maklakiewicza, Andersena, Lisa Witalisa i północnymi krańcami ul. Tuwima. W drugim etapie, w latach 1978–80, wybudowano domy wzdłuż ulic: Wieczorynki, Baśniowej, Sierotki Marysi i Makowej Panienki. Trzeci etap, w latach 1979-84 (opisywany w dokumentacji jako os. Ławica III), zakładał budowę domów szeregowych w trójkącie ulic: Szeherezady, Makuszyńskiego i Brzechwy. Budowę nadzorował poznański oddział Spółdzielni Projektowania i Usług Technicznych Inwestprojekt, a zleceniodawcą była Spółdzielnia Mieszkaniowa Grunwald. Autorem pierwszego projektu osiedla przygotowanego w 1977 roku był Tadeusz Stelmaszczyk współpracujący w zespole z Romualdem Gicem i Gwidonem Remleinem. Osiedle miało się składać z 255 modernistycznych domów szeregowych przeznaczonych łącznie na około tysiąc mieszkańców. W 1980 roku kierownictwo prac przejęła poznańska arch. Barbara Namysł, z której archiwum pochodzi prezentowany zbiór dokumentacji projektowej. Przez niemal całą następną dekadę plany budowy osiedla były aktualizowane i poprawiane, w dużej części na wnioski mieszkańców, którzy w celu lepszej komunikacji z inwestorem utworzyli nawet Komitet Domowy. W prezentowanej dokumentacji widoczny jest proces dostosowywania kształtu osiedla do potrzeb mieszkańców, począwszy od usytuowania placów zabaw, wiat śmietnikowych czy kształtu zadaszeń garaży po korektę przebiegu ulic. Całość stanowi ciekawy materiał poglądowy odsłaniający kulisy organizacyjno-techniczne budownictwa mieszkaniowego w schyłkowym okresie PRL.
Paweł Michalak
