Oratorium Quo vadis jest uznawane za najsłynniejsze dzieło Nowowiejskiego. Inspiracją do jego powstania była powieść Henryka Sienkiewicza pod tym tytułem i podróż Nowowiejskiego do Rzymu w 1903 roku. Pod wpływem lektury, a przede wszystkim pod wrażeniem miejsc, w których przed wiekami rozgrywał się dramat chrześcijan, zrodziło się dzieło wokalno-instrumentalne i wkrótce zyskało ogromny rozgłos w Europie i w Ameryce. Premiera oratorium odbyła się w 1907 roku w Usti nad Łabą. Publiczność i krytyka przyjęła kompozycję z uznaniem, ale kompozytor nie był zadowolony z jej kształtu i dokonał w niej korekt. Premiera nowego opracowania Quo vadis, które kompozytor określił jako „Dramatische Szenen”, miała miejsce 22 października 1909 roku w Amsterdamie. Tym razem sukces był ogromny. Słuchacze zgotowali obecnemu na koncercie Nowowiejskiemu niezwykłą owację, kompozytor został ukoronowany pozłacanym wieńcem laurowym, a obecna na koncercie holenderska królowa Wilhelmina podarowała mu swój pierścień. Amsterdamska realizacja dzieła rozpoczęła triumfalny pochód oratorium przez światowe sceny. Utwór Feliksa Nowowiejskiego spotkał się z entuzjastycznym przyjęciem publiczności na całym świecie. W dwudziestoleciu międzywojennym prezentowany był około 200 razy w miastach całej Europy i obu Ameryk.
Iwona Fokt
