W 1994 roku do zbiorów Muzeum Śremskiego trafiły 153 szklane negatywy o wymiarach 9x13 i 19x18 cm pokryte emulsją żelatynowo-srebrową. Na zdecydowanej części negatywów utrwalone zostały fotografie Jana Idaszewskiego z lat 20. i 30. XX wieku dokumentujące życie rodzinne i szkolne autora oraz międzywojenny Śrem, pozostałe zdjęcia zrobił ojciec Jana Józef w 1915 roku w Sivry we Francji (niektóre wywoływał na miejscu i w formie kartek pocztowych wysyłał do żony Ireny i rodziny w Śremie).
Jan Florian Idaszewski urodził się w 1911 roku w Śremie, tu ukończył szkołę podstawową i gimnazjum. Brał aktywny udział w życiu gimnazjalnym, m.in. należał do szkolnej drużyny wioślarskiej. Po maturze w 1931 roku podjął studia w Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie, które ukończył z dyplomem inżyniera hutnika. W 1939 roku został zmobilizowany w stopniu podporucznika rezerwy do 57. Pułku Piechoty Armii Poznań. Walczył w kampanii wrześniowej, w rejonie Brześcia nad Bugiem został internowany przez wojska sowieckie i osadzony w obozie dla polskich jeńców w Kozielsku, a w 2. połowie kwietnia 1940 roku zamordowany w Katyniu. Jego nazwisko znajduje się na liście ofiar ekshumowanych w lesie katyńskim z adnotacją: „Idaszewski Jan, ur. 1911, bez nazwiska, w mundurze, list, część koperty z nadawcą: Idaszewski Schrimm, Warthegau”.
Ojciec Jana Józef (1876-1964) pochodził z Nochowa koło Śremu. Był kupcem zbożowym, a w okresie międzywojennym znanym w Śremie społecznikiem, członkiem wielu organizacji, m.in. Towarzystwa Przemysłowców i Towarzystwa ku Upiększaniu Miasta, pełnił też funkcję wiceburmistrza i burmistrza Śremu. 1 lipca 1930 roku objął kierownictwo Spółdzielni Rolniczo-Handlowej „Rolnik”, której siedzibę przeniósł do swojego domu przy ul. Rzecznej. To właśnie w czasie porządkowania tego domu wnuk Józefa Antoni Pawłowski natrafił na dwa pudła z negatywami. W 2023 roku szklane płytki zostały zdigitalizowane w Cyrylu i dzięki pomocy rodziny w większości opisane przez pracowników Muzeum Śremskiego. W Cyrylu publikujemy część tej kolekcji.
Ewa Nowak
