W dwudziestoleciu międzywojennym Poznań, najważniejsze miasto polskich kresów zachodnich, pełnił rolę garnizonu dla różnych rodzajów wojska. Wśród nich były wojska saperskie. Na początku XX wieku zyskały one bardzo duże znaczenie bojowe, co doskonale i boleśnie zarazem uwidoczniła I wojna światowa ze swoim systemem wojny pozycyjnej, którego modelowym przykładem była bitwa pod Verdun nazywana przez szczęśliwców, którzy ją przeżyli, „maszynką do mięsa”. Umiejętności, do których saperzy byli szkoleni – budowa okopów, podkopów, rowów melioracyjnych i mostów, odegrały wówczas niepoślednią rolę. Zdolności te nie straciły znaczenia w czasie pokoju – wojska saperskie były wykorzystywane do budowy umocnień przeciwpowodziowych, mostów, linii kolejowych czy udrażniania zamarzniętych portów.
Pierwszą jednostkę saperską w Poznaniu, I Batalion Saperów Wielkopolskich, uformowano już w czasie powstania wielkopolskiego 19 stycznia 1919 roku. Tydzień później, 26 stycznia, żołnierze tej formacji razem z pozostałymi wojskami garnizonu Poznań złożyli uroczystą przysięgę na pl. Wolności. Po zakończeniu powstania większość saperów, podobnie jak innych wielkopolskich żołnierzy, przyłączyła się do walk o utrzymanie niepodległości na wschodnim froncie walk, m.in. w okolicach Bobrujska. Po wojnie polsko-bolszewickiej i reformie wojskowej 22 lipca 1921 roku utworzono 7. Pułk Saperów Wielkopolskich (od 1929 roku do wybuchu II wojny światowej funkcjonujący jako 7. Batalion Saperów), który dyslokowano w Poznaniu. Siedzibą pułku były dawne koszary niemieckiego 29. Batalionu Pionierów przy ul. Rolnej. Pułk miał też plac ćwiczeń wodnych i przystań kajakową nad Wartą, mniej więcej na wysokości koszar. W 1939 roku jednostka została rozwiązana, a z jej żołnierzy sformowano saperskie pododdziały Armii Poznań.
Prezentowany zbiór fotografii i dokumentów łączy oficjalną narrację wojskową z życiem prywatnym saperów i ich rodzin dzięki właścicielowi tej świetnej kolekcji – Włodzimierz Becker jest synem sierżanta Kazimierza Beckera, żołnierza 7. Pułku Saperów Wielkopolskich, a potem wałmistrza. Włodzimierz Becker jest też współautorem (razem z Franciszkiem Idkowiakiem) książki Poznańscy saperzy 1919–1939 wydanej w Poznaniu w 2016 roku, na podstawie której opracowano biogramy saperów.
Paweł Michalak
