Psarski Zygmunt | 1886–1954 | ze zbiorów Elżbiety Feciaszko, Leszno

Zygmunt Psarski urodził się 29 maja 1886 roku w Piotrkowie Trybunalskim w rodzinie ziemiańskiej. Jego rodzicami byli Władysław i Maria. W 1904 roku ukończył gimnazjum filologiczne w Warszawie. W 1905 roku jako student Wydziału Przyrodniczego Uniwersytetu Warszawskiego brał udział w strajkach szkolnych. Obawiając się represji carskich przeniósł się do Lwowa, gdzie kontynuował naukę na politechnice. W 1909 roku ukończył studia uzyskując tytuł inżyniera chemika. W latach 1909-1910 pełnił służbę wojskową w 14. Pułku Dragonów armii rosyjskiej. W ostatnich latach przed wybuchem I wojny światowej był zastępcą dyrektora fabryki cukru w Rytwianach pod Sandomierzem. 1 sierpnia 1914 roku został zmobilizowany jako oficer ewakuacyjny pociągu sanitarnego w Białymstoku. W następnym roku został przeniesiony do 14. Pułku Dragonów, w którym służył wcześniej. 15 listopada 1917 roku wstąpił do I Korpusu Polskiego gen. Józefa Dowbór-Muśnickiego z przydziałem do 1. Pułku Inżynierskiego. Tutaj otrzymał awans na podporucznika, a wkrótce na porucznika. 11 listopada 1918 roku objął komendę garnizonu miasta Kalisz. Następnie wziął udział w powstaniu wielkopolskim. Od 14 stycznia 1919 roku był dowódcą 2. kompanii 1. Batalionu Saperów w Poznaniu. 23 maja 1919 roku został awansowany na kapitana i oddelegowany do Sosnowca jako oficer łącznikowy Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska. Miał duży udział w przygotowaniu pierwszego powstania śląskiego w 1919 roku. 1 października tego samego roku wyruszył z 14. Batalionem Saperów na front litewsko-białoruski. Z wojny polsko-bolszewickiej powrócił do Poznania i w grudniu 1920 roku został skierowany na kurs informacyjny dla wyższych dowódców, a następnie dla oficerów sztabowych w Warszawie, który ukończył w czerwcu 1921 roku. W sierpniu został awansowany do stopnia podpułkownika. 25 lutego 1922 roku na własną prośbę został przeniesiony do rezerwy i objął posadę dyrektora cukrowni w Świeciu nad Wisłą. W latach 1923-1939 był dyrektorem cukrowni w Gostyniu. Kierował rozbudową fabryki, był współinicjatorem powołania do życia przyfabrycznej Ochotniczej Straży Pożarnej i patronem zakładowej orkiestry dętej. 18 marca 1928 roku został wybrany prezesem Towarzystwa Powstańców i Wojaków w Gostyniu. W latach 1929-1933 sprawował funkcję radnego Rady Miejskiej w Gostyniu. Od 1930 roku kierował sekcją Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego Komitetu Powiatowego. W 1937 roku wybrano go do zarządu Powiatowego Związku Strzeleckiego. W sierpniu 1939 roku został zmobilizowany i przydzielony do dowództwa saperów przy sztabie Armii Poznań. Po klęsce wrześniowej podjął pracę w zjednoczeniu cukrowniczym w Warszawie. Od 1943 roku był dyrektorem cukrowni w Michałowie pod Błoniem. Był żołnierzem Armii Krajowej. Po zakończeniu II wojny światowej powrócił do Gostynia i ponownie objął stanowisko dyrektora miejscowej cukrowni. Stanął na czele Komitetu Odbudowy zniszczonego przez Niemców gimnazjum. Jesienią 1951 roku został aresztowany przez Urząd Bezpieczeństwa. Po 9 miesiącach w stanie skrajnego wyczerpania został zwolniony z więzienia. Zmarł 3 kwietnia 1954 roku. Został pochowany na cmentarzu wojskowym na Powązkach w Warszawie. Dwukrotnie odznaczony Orderem Virtuti Militari – w 1918 i w 1920 roku. Ponadto dwukrotnie nadano mu Krzyż Walecznych.

(życiorys na podstawie strony http://www.muzeum.gostyn.pl/)