Oto historia: pewien człowiek wynajął osła, aby na jego grzbiecie udać się do sąsiedniego miasta. W połowie drogi przyszło mu do głowy, by chwilę odpocząć w jego cieniu. Wtedy właściciel osła zażądał dodatkowej opłaty za korzystanie z cienia osła. Podróżnemu takie żądanie wydało się bez sensu, ponieważ cień jest częścią osła, a więc ten, kto wynajął całego osła, wynajął także jego cień. Ale właściciel osła był nieugięty i sprawa trafiła do sądu. Owa – z pozoru drobna – różnica zdań dała początek lawinie zdarzeń, w które uwikłane zostało całe miasto. Niezgodność w kwestii prawa własności skłóciła bezpośrednio zainteresowanych, a w rezultacie partie polityczne i ich liderów. Głupota pokonała zdrowy rozsądek, a trzeźwość myślenia poddała się zacietrzewieniu i partykularnym rozgrywkom. Historia wydaje się znajoma i brzmi zaskakująco współcześnie…
Sztuki szwajcarskiego dramaturga Friedricha Dürrenmatta charakteryzuje groteska, deformacja rzeczywistości, stawianie ważnych pytań moralno-filozoficznych. Twórcy spektaklu, zwracając uwagę na aktualność tekstu i atrakcyjność formy, zrealizowali „Proces” w konwencji politycznego kabaretu. Podkreślili uniwersalność poruszanych kwestii, a nie ich doraźność. Narastające tempo wydarzeń, wartka akcja, humor sytuacyjny, wyraźnie skonstruowane sylwetki głównych bohaterów, a także próba przyjrzenia się współczesnym, ale odwiecznym konfliktom czyni z „Procesu o cień osła” propozycję interesującą dla widza młodzieżowego.
Premiera spektaklu w inscenizacji i reżyserii Janusza Ryl-Krystianowskiego, z muzyką Roberta Łuczaka i niezwykłymi lalkami Ireneusza Domagały odbyła się 13 marca 2011 roku.
Katarzyna Grajewska