Prezentowana kolekcja około 40 planów Poznania to zaledwie mały fragment zbiorów kartograficznych Biblioteki Raczyńskich liczących około 12 tys. obiektów i dostępnych w czytelni zbiorów specjalnych. Przed II wojną światową Biblioteka miała znacznie więcej planów i map, jednak ponad 75% z nich, w tym większość poznańskich, uległa zniszczeniu w okresie okupacji, z czego zdecydowana część spaliła się w czasie walk o Poznań w 1945 roku. Plany miasta, które obecnie znajdują się w zbiorach Biblioteki, pochodzą głównie z zakupów i darów powojennych.
Wszystkie publikowane w CYRYLU plany to oryginały. Prócz kilku najstarszych przekazów kartograficznych z XVIII i XIX wieku dominują wydawnictwa międzywojenne, w tym przede wszystkim plany, które ukazały się w 1929 roku w związku z Powszechną Wystawą Krajową. Wśród nich znajduje się kilka publikacji broszurowych, rodzaj kieszonkowych atlasów miasta zawierających nie tylko składany plan, ale także szczegółowy spis ulic, adresy „władz” i urzędów, rozkłady jazdy tramwajów i bardzo liczne, piękne reklamy międzywojennych sklepów, firm, restauracji i produktów. Z tych mini atlasów można dowiedzieć się, jak wyglądał i jak funkcjonował przedwojenny Poznań, a dodatkową atrakcją jest piękna forma graficzna reklam i ich archaiczny już dziś i nieco zabawny język. Zbiór najstarszych bibliotecznych planów miasta zamykają wydawnictwa okupacyjne. Cała kolekcja znakomicie uzupełnia wcześniej publikowane na portalu przekazy kartograficzne będące własnością Archiwum Państwowego w Poznaniu i została przez pracowników Biblioteki tak skonstruowana, aby razem z planami ze zbiorów APP tworzyła historię urbanistycznego i architektonicznego rozwoju Poznania. Łącznie CYRYL prezentuje już kilkaset planów miasta i prawdopodobnie nigdzie w wirtualnym świecie nie ma ich więcej.
Krzysztof Grochowski, Danuta Bartkowiak
