W 1974 roku rozstrzygnięto konkurs na koncepcję zagospodarowania przestrzennego Żegrza, wsi włączonej do Poznania w 1940 roku. Plan zakładał budowę na tym obszarze zespołu wielkich osiedli mieszkaniowych, kolejnej po Ratajach sztandarowej inwestycji mieszkaniowej w Poznaniu. Żegrze leży wyżej niż dawna wieś Rataje, stąd cały ten obszar wraz z kolejną dawną podpoznańską osadą Chartowem nazwano górnym tarasem Rataj. W 1982 roku rozpoczęto budowę os. Związku Walki Młodych (dzisiaj os. Stare Żegrze), które otrzymało roboczą nazwę F1 i F2, a w roku następnym, po drugiej stronie ul. Inflanckiej – jednostki F3 (os. Związku Młodzieży Socjalistycznej, dzisiaj Polan). Tereny, na którym powstawały nowe osiedla był trudne do zabudowy ze względu na jego ukształtowanie charakteryzujące się znacznym pofałdowaniem, dlatego projektantka, arch. Barbara Namysł z Inwestprojektu, zaproponowała budowę krótkich budynków usytuowanych pasmowo wzdłuż zachowanej siatki ulic dawnej wsi. Pozwoliło to operatorom dźwigów na sprawne poruszanie się po placu budowy i szybkie oddawanie kolejnych budynków mieszkańcom. Domy stawiane były w systemie szczecińskim z gotowych półfabrykatów. Mimo panującej w budownictwie standaryzacji projektantka indywidualizowała poszczególne budynki, wprowadzając zróżnicowane detale architektoniczne (elementy nadokienne czy balustrady balkonowe), punkty usługowe i handlowe w przyziemiach oraz przydomowe ogródki, do których można było zejść bezpośrednio z mieszkań na parterach. Całość dopełniała mała architektura, place zabaw dla dzieci i miejsca odpoczynku dla osób starszych. Mieszkania charakteryzowały się większym metrażem niż na pobliskich Ratajach dzięki zmianom w krajowych normatywach.
Rewolucyjnym jak na owe czasy pomysłem Barbary Namysł była próba zachowania dawnego układu przestrzennego wsi, ocalenie części dawnych zabudowań Żegrza na terenie jednostki F2 (dzisiaj północno-wschodnia część os. Stare Żegrze) oraz wkomponowanie ich w nowe osiedle, by stworzyć centrum handlowo-usługowe, które kameralną przestrzenią przyciągałoby mieszkańców. W tym celu sporządzono szczegółową inwentaryzację istniejących zabudowań. Niestety, projekt nie został zrealizowany, pozostawiono zaledwie kilka budynków nie tworzących spójnego założenia urbanistycznego z nowym osiedlem. Powstała za to szkoła podstawowa zbudowana według indywidualnego projektu architektki w przeciwieństwie do licznie powstających wtedy ustandaryzowanych budynków szkolnych.
Między górnym a dolnym tarasem Rataj Barbara Namysł zaprojektowała duży park z ogrodem francuskim, obiektami sportowymi oraz ogródkami działkowymi. Inwestycja nie została zrealizowana, park według nowego projektu powstał w tym miejscu dopiero w 2018 roku (park Rataje). Nie zrealizowano również autorskich koncepcji centrów osiedli ZWM i ZMP (dzisiaj os. Orła Białego), które miały być połączone kładką nad obecną ul. Żegrze, umożliwiając mieszkańcom obu osiedli swobodną komunikację, oraz garaży podziemnych w skarpie wzdłuż ul. Żegrze.
Magdalena Grzelak-Grosz
