Dębiec, najpierw osiemnastowieczny folwark, a potem bamberska wieś leżąca na terenach dawnej puszczy dębowej miedzy Luboniem a Wildą w 1925 roku przyłączona do Poznania, krótko po II wojnie światowej stał się wielkim placem budowy. Największa wówczas poznańska fabryka, Zakłady im. Hipolita Cegielskiego, postanowiła na dębieckich polach postawić osiedle mieszkaniowe dla swoich pracowników. Już pod koniec lat 40. zaczęły tu wyrastać bloki utrzymane w modnym, socrealistycznym stylu. Gdyby ta tendencja się utrzymała, Dębiec byłby drugą Nową Hutą, jednym z najciekawszych założeń urbanistycznych w Polsce. Do dzisiaj część osiedla położona wzdłuż obecnej ul. 28 Czerwca 1956 zachwyca krenelażami, gzymsami, pilastrami, łukowatymi przejazdami bramnymi, wysokimi oknami. Potem było już niestety gorzej – zabrakło pieniędzy i materiałów budowlanych. Stawiane wtedy domy są już znacznie uproszczone i nie mają tych interesujących detali, które charakteryzują początkową zabudowę osiedla. Ale do dzisiaj Dębiec, leżący na peryferiach Poznania, choć znacznie się do miasta zbliżył dzięki biegnącej wzdłuż jego południowych granic autostradzie, zachował urok zielonego, interesującego miasteczka, w którym świetnie się mieszka, chętnie wraca i w którym nadal istnieją silne więzi między mieszkańcami, bo niemal w każdej rodzinie ktoś kiedyś pracował w Cegielskim. Słynny dla reszty poznaniaków „Kuniec Dymbiec” to dla nas początek – dom, dzieciństwo, podwórko, łyżwy na Grundeli w Dębinie, szkoła…
Prezentowana kolekcja dębieckich zdjęć to też początek. Początek podwójny – prezentacji dzielnicy Dębiec w CYRYLU i początek cyklu dzielnicowego, który mamy zamiar umieszczać na portalu z dużą konsekwencją. Prosimy wszystkich mieszkańców Dębca, moich kolegów ze szkoły i podwórka, sąsiadów, którzy mieszkali tu od lat 60., a może i wcześniej, o kontakt z CYRYLEM i uzupełnianie tej kolekcji o swoje prywatne zdjęcia (dania@wm.poznan.pl). Może uda się utworzyć na portalu coś na kształt wielkiej prezentacji Dębca, której nie ma w żadnym innym miejscu. Byłoby wspaniale! Tymczasem w zamieszczonym zbiorze fotografii znajdują się dwie większe całości: zdjęcia Michała Fertyka z lat 70., które przyniósł do CYRYLA Piotr Ciesielski z przewodnicy@popoznaniu.pl i fotografie Stanisława Wiktora, który mieszkał przy ul. Osinowej i chyba był naczelnym fotografem Szkoły Podstawowej nr 84 przy ul. św. Szczepana, bo w jego zbiorach znajduje się kilkaset zdjęć z różnych uroczystości szkolnych z lat 70. i 80. XX wieku. Wszyscy, którzy do tej szkoły chodzili w tych latach, koniecznie powinni te zdjęcia obejrzeć – to, że na nich są, jest bardzo prawdopodobne.
Danuta Książkiewicz-Bartkowiak
