Z dziejów Izby Rzemieślniczej | 1925–1969 | Wielkopolska Izba Rzemieślnicza w Poznaniu

zamknij wstęp
do kolekcji
Powrót
Kolekcja nadrzędna: Izba Rzemieślnicza | 1900–1969 | Wielkopolska Izba Rzemieślnicza w Poznaniu
Z dziejów Izby Rzemieślniczej | 1925–1969 | Wielkopolska Izba Rzemieślnicza w Poznaniu
Liczba obiektów:
17

2 kwietnia 1900 roku powołano do życia Izbę Rzemieślniczą w Poznaniu. Po odzyskaniu niepodległości 19 maja 1919 roku Komisariat Naczelnej Rady Ludowej rozwiązał niemieckie władze Izby, powołując jej polskiego komisarza Ludwika Miklaszewskiego. Pół roku później minister b. dzielnicy pruskiej wydał rozporządzenie włączające do polskiego systemu prawnego pruskie przepisy normujące działanie izb rzemieślniczych na obszarze b. zaboru pruskiego. Do wybuchu drugiej wojny światowej obchodzono więc rocznicę powstania Izby liczoną od 1900 roku, zaś po wojnie – od jej polonizacji w 1919 roku.
Pomimo zmieniających się dość często (zarówno w II Rzeczypospolitej, jak i po 1944 roku) przepisów prawnych regulujących funkcjonowanie samorządu rzemieślniczego w Polsce, Izba Rzemieślnicza zawsze spełniała swoją zasadniczą funkcję, integrując środowisko oraz służąc mu wszechstronną pomocą. Obrona warsztatów rzemieślniczych była szczególnie trudna w latach 1948-56, kiedy to wszelka działalność przemysłowa (dekret z 3 kwietnia 1948 roku O częściowej zmianie prawa przemysłowego) i rzemieślnicza (dekret z 21 kwietnia 1948 roku O zmianie ustawy o izbach rzemieślniczych i ich związku) ujęta została w karby państwowej kontroli, krępując zarówno samorząd rzemieślniczy, jak i poszczególnych wytwórców. Dla środowisko tradycyjnie przywiązanego do samodzielności gospodarczej było to szczególnie uciążliwe.
Okres tzw. październikowych przemian przyniósł radykalną zmianę warunków funkcjonowania rzemiosła – Ustawa o izbach rzemieślniczych i Ustawa o Związku Izb Rzemieślniczych z 11 września 1956 roku pozwalała na względnie normalne funkcjonowanie drobnych wytwórców i usługodawców. Władze Polski Ludowej były świadome, że tylko sektor rzemieślniczy jest w stanie dostarczyć na rynek towary i usługi, których nie są zdolne wyprodukować niewydolne gospodarczo przedsiębiorstwa państwowe.
Schyłek PRL przyniósł nową Ustawę o rzemiośle z 22 marca 1989 roku, która przywracała rzemiosłu pełną swobodę działania. Symbolicznym wyrazem zachodzących przemian, adekwatnym również do nowego podziału administracyjnego kraju, było przyjęcie w 2002 roku nowej nazwy: Wielkopolska Izba Rzemieślnicza w Poznaniu.
W prezentowanym zbiorze znajdują się także zdjęcia przychodni lekarskiej przy Izbie Rzemieślniczej. Pracę nad powołaniem placówki medycznej opiekującej się rzemieślnikami rozpoczęły się pod koniec 1952 roku, kiedy rząd PRL dał „zielone światło” dla tworzenia tego typu przychodni. W Poznaniu pracami organizacyjnymi zajmował się Okręgowy Związek Cechów (instytucja kontrolująca funkcjonowanie cechów na danym terenie). 9 lutego 1953 roku powstała Przychodnia Lekarska podlegająca pierwotnie OZC, a od 1956 roku Izbie Rzemieślniczej w Poznaniu. Początkowo zajmowała skromny, trzypokojowy lokal o powierzchni 96 m2. Utrzymywała się ze składek rzemieślników. Na początku lat 60. miała gabinety: laryngologiczny, internistyczny, stomatologiczny, pracownię rentgenowską, analityczną, elektrokardiograficzną oraz gabinet fizykoterapeutyczny. Wizyty domowe ułatwiał otrzymany w darze w 1955 roku samochód mercedes użytkowany do 1960 roku, później zastąpiony citroenem przekazanym przez Izbę Rzemieślniczą.
Przychodnia spełniała swoją funkcję do czasu przemian ustrojowych. Potem dotychczasowa formuła działania wyczerpała się i jej dalsze istnienie uznano za nieuzasadniony (przynosiła coraz większe straty). Uchwała Rady Izby Rzemieślniczej w Poznaniu postanowiła o likwidacji z dniem 21 maja 1990 roku „Przychodni Lekarskiej przy Izbie Rzemieślniczej w Poznaniu jako zakładu własnego Izby”. Jej pomieszczenia wydzierżawiono i dzisiaj działa w tym miejscu Centrum Medyczne Cordis.

Michał Krupski

Sortuj:
Wyświetlam 17 wyników
Wyświetlam 17 wyników
Powrót
Kolekcja nadrzędna: Izba Rzemieślnicza | 1900–1969 | Wielkopolska Izba Rzemieślnicza w Poznaniu
Informacje / metadane