Publikowane zdjęcia stanowią część unikalnych zbiorów nieformalnego fotografa poznańskiej opozycji Jana Kołodziejskiego, który w latach 80. udanie łączył zaangażowanie w pracy na rzecz podziemnej „Solidarności” ze swoją pasją fotograficzną. Jej owocem jest obszerna kolekcja dokumentalnych zdjęć, dzięki której możemy dziś oglądać różnorodną aktywność poznańskiej opozycji w okresie legalnej działalności, poznać fragment jej „podziemnego” świata zbudowanego po wprowadzeniu stanu wojennego, a nawet poczuć grozę ulicznych demonstracji brutalnie rozbijanych przez ZOMO.
Prezentowane w tej kolekcji fotografie pochodzą z 1981 roku i nie były dotąd prezentowane jako zwarta i opisana całość. Dokumentują niebywale ważny, nawet w skali ogólnopolskiej, fragment solidarnościowego „karnawału” związany w Poznaniu z obchodami 25. rocznicy Poznańskiego Czerwca 1956, którym przypadło jedno z najistotniejszych miejsc w wyjątkowo bogatym kalendarzu niezależnych obchodów oraz komemoracji organizowanych w tamtym czasie. Bo choć początkowo nic tego nie zapowiadało, to skazany do niedawna na zapomnienie (obchody kolejnych rocznic były zakazane) bunt poznańskich robotników w ciągu zaledwie kilku miesięcy zrobił wprost nadzwyczajną karierę, błyskawicznie awansując do rangi najważniejszego po Grudniu 1970 wydarzenia, niejako inicjującego znaczony kolejnymi „polskimi miesiącami” marsz ku „Solidarności”. Warto przy tym zauważyć, że gwałtowność owego upomnienia się o Czerwiec 1956 świadczyła nie tylko o głęboko skrywanej społecznej potrzebie jego upamiętnienia, ale stanowiła również koronny dowód na to, że polityka historyczna władz PRL prowadzona wobec niego od blisko ćwierć wieku poniosła wówczas spektakularną porażkę.
W zbiorze znajdują się zdjęcia odsłaniające kulisy budowy pomnika Czerwca 1956, a także pokazujące spektakularną ceremonię jego odsłonięcia. Kolekcję uzupełniają fotografie wykonane w czasie towarzyszących temu wydarzeniu uroczystości odsłonięcia kilku „czerwcowych” tablic pamiątkowych: przy ul. Gajowej, przy ul. Roboczej, przed bramą główną HCP oraz Fabryką W-3 HCP przy ul. 28 Czerwca 1956 r., a także na narożniku ulic J. Dąbrowskiego oraz Romka Strzałkowskiego.
Piotr Grzelczak
